Cơ đồ thống trị của tập đoàn Lê - Trịnh bị lung lay đến tận gốc. Mặc dù từng cuộc nổi dậy trong phong trào nông dân chỉ mang tính cục bộ ở địa phương, nhưng càng về sau phong trào càng có xu hướng liên kết và mở rộng địa bàn hoạt động.
Có cuộc khởi nghĩa lực lượng tham gia đến mấy vạn người. Phong trào nổ ra ở hầu khắp mọi nơi, từ miền xuôi đến miền ngược. Bộ phận lãnh đạo thuộc nhiều thành phần lãnh đạo khác nhau. Có người là những lãnh tụ nông dân thuần tuý, có người là Nho sĩ bất mãn, lại có người là tôn thất nhà Lê. Điều đó chứng tỏ xã hội giai đoạn này đã bước vào giai đoạn khủng hoảng trầm trọng.
Mặt yếu cơ bản của phong trào nông dân thời kỳ này là bế tắc về đường lối. Các cuộc khởi nghĩa chỉ thể hiện sự phản kháng quyết liệt của những người bị trị cùng khổ đối với một chính quyền tham nhũng tàn bạo. Họ không có được một ý tưởng nào cao cả hơn chủ nghĩa bình quân "lấy của nhà giàu chia cho nhà nghèo" và ý chí quyết tâm của các lãnh tụ cũng không vượt khỏi quan niệm "bảo dân", "được làm vua thua làm giặc".
Thêm vào đó, căn tính phân tán cục bộ, thiếu tổ chức kỷ luật, dễ thoả mãn của nông dân là nhân tố thường xuyên làm suy yếu các phong trào. Trước một lực lượng còn tương đối mạnh của chính quyền họ Trịnh, sự thất bại của các phong trào là không tránh khỏi.
Tuy nhiên dù thất bại nhưng phong trào nông dân Đàng Ngoài đầu thế kỉ 18 (XVIII) đã buộc chính quyền phong kiến phải có những điều chỉnh trong chính sách cai trị. Nhưng những biện pháp nhất thời cũng không cứu vãn nổi tình hình!
REACTION
Đăng nhận xét